‘Via de zorghond leer je op een leuke en grappige manier hoe je overkomt’
Voor mensen met een beperking is goed letten op wat een hond doet een prima manier om aan hun sociale vaardigheden te werken. Dat is gebleken uit een innovatieve pilot van KNGF Geleidehonden en landelijke zorgorganisatie Philadelphia. Esther Verschoor vertelt over haar ervaringen als begeleider van een woongroep waar de zorghond op therapeutische basis wordt ingezet.
Het zorghondenproject is een vorm van therapie (Animal Assisted Therapy/AAT) waarin een dier – in dit geval een hond – van toegevoegde waarde is tijdens opeenvolgende therapiesessies waarin cliënten bepaalde vaardigheden aanleren. Het programma bestaat uit tien sessies en wordt door maximaal vier cliënten per woongroep gevolgd. De activiteiten moeten leiden tot een verbetering van de sociale vaardigheden. Ook de medewerkers van de zorginstelling volgen een speciale training met de zorghond. Zij leren voortborduren op de ervaringen die de cliënten opdoen en deze inpassen in het dagelijkse leven in de zorginstelling.
Leren op een leuke en grappige manier
‘Je leert op een leuke en grappige manier hoe je overkomt op anderen’, vertelt Esther Verschoor van Philadelphia. ‘Het maakt je bewust van je eigen handelen. In de waan van de dag ben je snel geneigd om meteen te reageren als iemand bijvoorbeeld alleen maar “Hé” roept. Dat doe ik sinds de cursus heel anders. Nu vraag ik eerst aan de bewoner hoe je contact maakt. Dan help ik de cliënt eraan herinneren hoe dat ook alweer bij zorghond Doortje ging. De cliënten die aan het project deelnemen, vinden het overigens heel erg leuk. Ze kijken echt uit naar de training.’
Snappen cliënten de bedoeling?
Hebben de bewoners het door dat ze iets moeten leren van het programma? ‘Er was laatst een bewoner en die zei: “Die hond hoeft echt niet in training, volgens mij is die er voor ons!” Die had dus goed in de gaten waar het om draait. Maar er was ook een cliënt die zei: “Ik hoef die dingen alleen met Doortje te doen!” Diegene moeten we dan wel uitleggen dat het de bedoeling is dat ze er ook iets van opsteken.’
Eerst oefenen hoe de zorghond kan reageren
Patricia Delorme, als psychosociaal therapeut verbonden aan KNGF Geleidehonden, heeft het project opgezet en geeft de therapie inmiddels op verschillende woon-zorglocaties van Philadelphia. Esther: ‘Patricia maakt heel mooi visueel inzichtelijk wat de cliënten gaan leren. Ze maakt eerst via kaartjes waar plaatjes op staan duidelijk wat het thema is en wat daar allemaal bij hoort, bijvoorbeeld “hulp vragen”. Daarna gaan ze eerst oefenen hoe de hond zou kunnen reageren, voordat zorghond Doortje daadwerkelijk iets gaat doen. Dat is zorgvuldig opgebouwd. Na de sessie is het voor ons als begeleiders vooral van belang dat je blijft herhalen wat er is geleerd tijdens de sessie.’
Opgedane vaardigheden blijven herhalen
Hoe doen jullie dat? ‘De kaartjes die Patricia gebruikt tijdens de sessie hangen bij ons op het bord’, legt Esther uit. ‘Als we dan bijvoorbeeld aan tafel zitten en iemand roept “Pindakaas!” dan wijzen we naar de foto van Doortje en vragen we hoe de hond daarop zou reageren. Je moet de materie namelijk levend houden. Heel veel herhalen is voor deze bewoners heel hard nodig, anders beklijft het niet.’
Eerste kleine successen al merkbaar
Merken jullie al verschil bij de cliënten die het programma volgen? ‘We zien zeker al kleine successen. Eén mevrouw praat altijd heel zachtjes, eigenlijk mummelt ze maar wat. Patricia vroeg aan haar tijdens een sessie: “Denk jij dat Doortje je kan verstaan als je zo zachtjes praat?” Sindsdien merken we dat de mevrouw steeds een beetje harder gaat praten. Niet alleen tijdens de sessies, maar ook daarbuiten. Het is Patricia met Doortje toch maar mooi gelukt om haar bewust te maken van haar stemgeluid. Dat is prachtig.’
